Podtip post-traumatskog stresnog poremećaja ili komorbidni psihotični poremećaj i procena sposobnosti za vojnu službu

  • Bratislav Živić Military Medical Academy, Clinic for Psychiatry, Belgrade, Serbia
  • Danilo Joković Military Medical Academy, Clinic for Psychiatry, Belgrade, Serbia
  • Marija Vranić Military Medical Academy, Clinic for Psychiatry, Belgrade, Serbia
  • Zvezdana Stojanović Military Medical Academy, Clinic for Psychiatry, Belgrade, Serbia
Ključne reči: stresni poremećaji, posttraumatski, psihotički poremećaji, komorbiditet, vojni kolektiv, lečenje lekovima, recidiv, sposobnost, radna

Sažetak


Uvod. Dosadašnja istraživanja ukazuju da još uvek postoje dijagnostička razmatranja da li je u pitanju psihotični podtip posttraumatskog stresnog poremećaja (PTSP) ili komorbidni psihotički poremećaj (KPP). Specifičnost vojne sredine, zahteva kod svakog mentalnog poremećaja brižljivu evaluaciju kapaciteta za obavljanje vojne službe (VS). Prikaz bolesnika. Prikazan je podoficir, star 34 godine, koji je nakon mirnodopskog traumatskog događaja ispoljio simptomatologiju PTSP (prema Dijagnostičkom i statističkom priručniku za mentalne poremećaje – DSM IV). Pored traume u odraslom dobu, bolesnik je bio izložen i traumatizaciji u ranom detinjstvu, zbog suicida oca. Nakon tretmana lekovima i kognitivno-bihevioralnom psihoterapijom, postignuta je remisija i bolesnik je vraćen na svoju dužnost. Nakon novog stresa, uslovljenog nepovoljnim faktorima radne sredine, došlo je do ispoljavanja i psihotične fenomenologije. Nakon dvogodišnjeg psihijatrijskog lečenja, bolesnik je ocenjen “Nesposoban” za VS. Zaključak. Rana trauma i/ili PTSP su predisponirajući faktori za KPP, dok dijagnostički entitet – PTSP psihotični podtip, zahteva dalje istraživanje. Procena sposobnosti za VS kod bolesnika sa psihotičnim poremećajem, na osnovu našeg iskustva, nameće potrebu za, najmanje, dvogodišnjim psihijatrijskim lečenjem, što je u skladu sa istraživanjem sporovedenim u britanskoj armiji.

Reference

OConghaile A, DeLisi LE. Distinguishing schizophrenia from posttraumatic stress disorder with psychosis. Curr Opin Psy-chiatry 2015; 28(3): 249–55.

Buckley PF, Miller BJ, Lehrer DS, Castle DJ. Psychiatric comor-bidities and schizophrenia. Schizophr Bull 2009; 35(2): 383–402.

Braakman MH, Kortmann FA, van den Brink W. Validity of 'post-traumatic stress disorder with secondary psychotic fea-tures': a review of the evidence. Acta Psychiatr Scand 2009; 119(1): 15–24.

Duncan LE, Ratanatharathorn A, Aiello AE, Almli LM, Am-stadter AB, Ashley-Koch AE, et al. Largest GWAS of PTSD (N=20 070) yields genetic overlap with schizophrenia and sex differences in heritability. Mol Psychiatry 2018; 23(3): 666–73.

Jablensky AV, Kalaydjieva LV. Genetic epidemiology of schiz-ophrenia: phenotypes, risk factors, and reproductive behavior. Am J Psychiatry 2003; 160(3): 425–9.

Spiric Z. Ratnа psihotrauma kod srpskih veterana. Beograd: Čigoja štampa; 2008. (Serbian)

David D, Kutcher GS, Jackson EI, Mellman TA. Psychotic symp-toms in combat-related posttraumatic stress disorder. J Clin Psychiatry 1999; 60(1): 29–32.

Hamner MB, Frueh CB, Ulmer HG, Arana GW. Psychotic fea-tures and illness severity in combat veterans with chronic posttraumatic stress disorder. Biol Psychiatry 1999; 45(7): 846–52.

Milosavljevic M, Drakulic B, Perunicic I, Lecic Tosevski, D. Pro-cena faktora rizika za posttraumatski stresni poremećaj kod ratnih veterana bivše Jugoslavije. Psihijatrija danas 2011; 43(2): 141–53. (Serbian)

Dedic G. Prilagodjavanje vojnika na vojnu sredinu. Beograd: Novinsko-izdavački centar Vojska; 2001.

Ehlers A, Clark DM. A cognitive model of posttraumatic stress disorder. Behav Res Ther 2000; 38(4): 319–45.

Sheehan DV, Lecrubier Y, Sheehan KH, Amorim P, Janavs J, Weiller E, et al.. The Mini-International Neuropsychiatric In-terview (M.I.N.I.): the development and validation of a struc-tured diagnostic psychiatric interview for DSM-IV and ICD-10. J Clin Psychiatry 1998; 59(Suppl 20): 22–33; quiz 34–57.

Blake DD, Weathers FW, Nagy LM, Kaloupek DG, Gusman FD, Charney DS et al. The development of a Clinician-Administered PTSD Scale. J Traumatic Stress 1995; 8(1): 75–90.

Bell CC. Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-IV. JAMA 1994; 272(10): 828–9.

Pennebaker JW, Susman JR. Disclosure of traumas and psycho-somatic processes. Soc Sci Med 1998; 26(3): 327–32.

Bleich A, Moskowits L. Post traumatic stress disorder with psy-chotic features. Croat Med J 2000; 41(4): 442–5.

Kilcommons AM, Morrison AP. Relationships between trauma and psychosis: an exploration of cognitive and dissociative factors. Acta Psychiatr Scand 2005; 112(5): 351–9.

Larkin W, Read J. Childhood trauma and psychosis: evidence, pathways, and implications. J Postgrad Med 2008; 54(4): 287–93.

Mihaljevic M, Zeljic K, Soldatovic I, Andric S, Mirjanic T, Richards A, et al. The emerging role of the FKBP5 gene polymorphisms in vulnerability stress model of schizophrenia: further evi-dence from a Serbian population. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 2017; 267(6): 527–39.

Powers A, Fani N, Cross D, Ressler KJ, Bradley B. Childhood trauma, PTSD, and psychosis: Findings from a highly trauma-tized, minority sample. Child Abuse Negl 2016; 58: 111–8.

Lindley SE, Carlson E, Sheikh J. Psychotic symptoms in post-traumatic stress disorder. CNS Spectr 2000; 5(9): 52–7.

Braakman MH, Kortmann FA, van den Brink W. Validity of 'post-traumatic stress disorder with secondary psychotic fea-tures': a review of the evidence. Acta Psychiatr Scand 2009; 119(1): 15–24.

Gaudiano BA, Zimmerman M. Evaluation of evidence for the psychotic subtyping of post-traumatic stress disorder. Br J Psychiatry 2010; 197(4): 326–7.

Pivac N, Kozaric-Kovacic D. Pharmacotherapy of treatment-resistant combat-related posttraumatic stress disorder with psychotic features. Croat Med J 2006; 47(3): 440–51.

Alexander W.. Pharmacotherapy for Post-traumatic Stress Disorder In Combat Veterans. Focus on Antidepressants and Atypical Antipsychotic Agents. P T. 2012; 37(1): 32–8.

Turner MA, Finch PJ, McKechanie AG, Kiernan MD, Hawksley OJ, Wadhwani S, et al. Psychosis in the British Army: a 2-year follow-up study. Mil Med 2006; 171(12): 1215–9.

Objavljeno
2021/08/04
Rubrika
Prikaz bolesnika