Uloga oftalmologa u dijagnostici Alstromovog sindroma
Sažetak
Apstrakt
Uvod. Alstromov syndrome (AS) je veoma retko autosomno recesivno oboljenje koje se javlja sa prevalencijom manjom od 1:1,000,000 ljudi širom sveta. To je oboljenje gena ALMS1 na hromozomu 2 (2p13) koji utiče na više sistema organa. Do sada, oko 800 ljudi širom sveta ima dijagnostikovan AS. Neki slučajevi AS mogu da budu neprepoznati s obzirom na to da se mnoge kliničke karakteristike razvijaju tokom vremena. Kako su nistagmus i distrofija retine najdosledniji nalazi koji se obično pojavljuju prvi, u ranom detinjstvu, želimo da ukažemo na značaj oftalmologa u postavljanju dijagnoze ovog retkog sindroma. Prikaz bolesnika. U ovom radu, opisan je bolesnik sa Alstromovim sindromom čija dijagnoza je potvrđena genetskom analizom sekvenciranja celog egzoma. U pitanju je bio sedmogodišnji dečak, gojazan, sa simptomima progresivnog smanjenja vida, fotofobijom i nistagmusom koji su počeli u ranom detinjstvu. Početna oštrina vida je bila na oba oka skromna, desno oko 0,06, levo oko 0,01, intraokularni pritisak u normalnim granicama. Na fundusu se videla centralna retinalna pigmentacija koja je ukazivala na cone-rod retinalnu distrofiju sa “bull’s eye maculopathy”. Laboratorijski nalazi su po blago povišene nivoe triglicerida. Glukoza i glikozilirani hemoglobin (HbA1C) su bili u normalnim granicama, ali je bila prisutna hiperinsulinemija. Takođe, aktivnosti transaminaza i gamaglutamil transpeptidaze u serumu su bili povišeni. Vrednosti bilirubina su bile u granicama referentnih vrednosti. Kardiološki i ehokardiografski nalazi su bili uredni. Rezultati ispitivanja sluha su bili u granicama referentih vrednosti. Sprovedena je molekularna genetska analiza. Dve složene heterozigotne mutacije nađene su na ALMS1 genu koje su, uz prisustvo kliničkih manifestacija, potvrdile dijagnozu AS. Zaključak. O Alstromovom sindromu treba razmišljati kada imamo gojazno dete sa fotofobijom, nistagmusom i smanjenjem vida koje datira od ranog detinjstva. Pregled fundusa od strane oftalmologa može da bude od velikog značaja i da podstakne sumnju na ovaj redak genetski sindrom.
Reference
REFERENCES
Ahmad A, Souza BD, Yadav C, Agarwal A, Kumar A, Nandini M, et al. Metabolic Syndrome in Childhood: Rare Case of Alstrom Syndrome with Blindness. J Clin Biochem 2016; 31(4): 480–2.
Minton JA, Owen KR, Ricketts CJ, Crabtree N, Shaikh G, Ehtisham S, et al. Syndromic obesity and diabetes: Changes in body composition with age and mutation analysis of ALMS1 in 12 United Kingdom kindreds with Alstrom syndrome. J Clin En¬docrinol Metab 2006; 91(8): 3110–6.
van Groenendael S, Giacovazzi L, Davison F, Holtkemper O, Huang Z, Wang Q, et al. High quality, patient centred and coordinated care for Alstrom syndrome: A model of care for an ultra-rare disease. Orphanet J Rare Dis 2015; 10: 149.
Kuburović V, Marshall JD, Collin GB, Nykamp K, Kuburović N, Milenković T, et al. Differences in the clinical spectrum of two adolescent male patients with Alström syndrome. Clin Dys-morphol 2013; 22(1): 7–12.
Pagon RA, Adam MP, Ardinger HH, McDermott S. Alström Syn-drome. In: Adam MP, Ardinger HH, Pagon RA, Wallace SE, Bean LJH, Stephens K, et al, editors. GeneReviews®. Seattle (WA): University of Washington; 1993–2018.
Marshall JD, Bronson RT, Collin GB, Nordstrom AD, Maffei P, Paisey RB, et al. New Alström syndrome phenotypes based on the evaluation of 182 cases. Arch Intern Med 2005; 165(6): 675–83.
Marshall JD, Beck S, Maffei P, Naggert JK. Alström syndrome. Eur J Human Gen 2007; 15(12): 1193–202.
Khan AO, Bifari IN, Bolz HJ. Ophthalmic Features of Children Not Yet Diagnosed with Alstrom Syndrome. Ophthalmology 2015; 122(8): 1726–7.
Girard D, Petrovsky N. Alström syndrome: Insights into the pa-thogenesis of metabolic disorders. Nat Rev Endocrinol 2011; 7(2): 77–88.
Forsythe E, Beales PL. Bardet-Biedl syndrome. Eur J Human Gen 2013; 21(1): 8–13.
Collin GB, Cyr E, Bronson R, Marshall JD, Gifford EJ, Hicks W, et al. ALMS1-disrupted mice recapitulate human Alström syn¬drome. Hum Mol Genet 2005; 14(16): 2323–33.
Budden SS, Kennaway NG, Buist NR, Poulos A, Weleber RG. Dys¬morphic syndrome with phytanic acid oxidase deficiency, ab¬normal very long chain fatty acids, and pipecolic acidemia: Studies in four children. J Pediatr 1986; 108(1): 33–9.
Hoffman JD, Jacobson Z, Young TL, Marshall JD, Kaplan P. Famil¬ial variable expression of dilated cardiomyopathy in Alström syndrome: A report of four sibs. Am J Med Genet A 2005; 135(1): 96–8.
Marshall JD, Maffei P, Beck S, Barrett TG, Paisey RB, Naggert JK. Clinical utility gene card for: Alstrom syndrome: update 2013. Eur J Hum Genet 2013; 21(11): doi: 10.1038/ejhg.2013.61.
Tiwari A, Awasthi D, Tayal S, Ganguly S. Alstrom syndrome: A rare genetic disorder and its anaesthetic significance. Indian J Anaesth 2010; 54(2): 154–6.
Sente J, Jakonić D, Smajić M, Mihajlović I, Vasić G, Romanov R, et al. Reduction of juvenile obesity by programmed physical ex-ercise and controlled diet. Vojnosanit Pregl 2012; 69(1): 9–15. (Serbian)
Álvarez-Satta M, Castro-Sánchez S, Valverde D. Alström syn-drome: Current perspectives. Appl Clin Genet 2015; 8: 171–9.
Silan F, Gur S, Kadioglu LE, Yalcintepe SA, Ukinc K, Uludag A, et al. Characteristic findings of alstrom syndrome with a case re¬port. Open J Clin Diagn 2013; 3: 75–7.