Srbija i Briks: formalizacija odnosa i mogućnosti dalje saradnje

Ključne reči: BRIKS, spoljna politika Srbije, kolektivni Zapad, međunarodni poredak, ravnoteža snaga

Sažetak


Oktobra 2024. godine praktično je započeta formalizacija odnosa Srbije sa BRIKS-om. Iako je Srbija duboko integrisana u strukture kolektivnog Zapada, što se odražava na njenu unutrašnju politiku, formalizacija odnosa sa BRIKS-om ima specifičnu težinu zbog daljeg spoljnopolitičkog pozicioniranja. Naime, svoju neutralnost Srbija temelji ne na unutrašnjoj, nego na spoljnoj politici i u tom kontekstu BRIKS predstavlja poželjnog partnera. Cilj istraživanja je da se ispitaju razlozi za približavanje Srbije BRIKS-u, kao i mogućnosti dalje saradnje. Istraživanje se temelji na teoriji realizma (dokazivanje upotrebe principa samopomoći), a metodološki okvir na metodama analize diskursa, studije slučaja i sinteze.

Reference

BRICS (2009). Joint Statement of the BRIC Countries’ Leaders. 16. 6. 2009. Available at: http://www.brics.utoronto.ca/docs/090616-leaders.html. Accessed on February 25, 2025.

Cvetković, Lj. (2024). Scholz in Belgrade says that lithium is as important as oil in the past. Radio Slobodna Evropa, 19. 7. 2024. Available at: https://www.slobodnaevropa.org/a/srbija -samit-litijum-jadar-vucic-scholz/33042653.html. Accessed on February 26, 2025. [In Serbian]

Čvorović, Z. (2025). A suggestion for exiting the political crisis. Novi standard, 6. 3. 2025. Available at: https://standard.rs/2025/03/06/jedan-predlog-za-izlazak-iz-politicke-krize/. Accessed on March 6, 2025. [In Serbian]

EU (2015). Common Position of the European Union. CONF-RS 1, November 11, 2015. [In Serbian]

EWB (2024). EU Permanent Representatives agree on amending Chapter 35 with Serbia to include Ohrid Agreement. European Western Balkans, April 16, 2024. Available at: https://europeanwesternbalkans.com/2024/04/16/eu-permanent-representatives-agree-on-amending-chapter-35-with-serbia-to-include-ohrid-agreement/. Accessed on February 24, 2025. [In Serbian]

Forsythe, M. et al. (2011). China Prodded by BRICS Partners to Buy More Than Commodities. Bloomberg, 13. 4. 2011. Available at: https://www.bloomberg.com/news/arti-cles/2011-04-13/countries-at-brics-summit-push-china-to-import-more-airliners-medicines. Accessed on March 1, 2025.

Gajić, A., Janković, S. (2012). Four pillars of Serbian foreign policy. In: D. Đukanović & M. Jončić (eds.), Serbian Foreign Policy and EU’s Common Foreign and Security Policy. Beograd: Institut za međunarodnu politiku i privredu, 175–198. [In Serbian]

Jovičić, E., Marjanović, D. (2024). The contemporary development of Serbia-China and Serbia-Russia relations: is this the opportune moment for economic cooperation expansion? Review of international affairs, 75 (1190), 109–137.

Kaura, V. (2024). Expansion of BRICS. Indian Journal of Asian Affairs, 37 (1/2), 165–172.

Kosheshkina, V. (2023). A Possible New European BRICS Member State Named. Lenta, 14. 6. 2023. Available at: https://lenta.ru/news/2023/06/14/brks/. Accessed on February 23, 2025. [In Russian]

Koštunica, V. (2011). Defence of Kosovo. Beograd: Srpska književna zadruga. [In Serbian]

Malyshev, D. V. (2024). SCO and BRICS in an emerging multipolar world order. Vestnik Moskovskovo Universiteta. Series XXV: International Relations and World Politics, 16(2), 9–31. [In Russian]

Motyl, A. J. (2024). Why is the UN Secretary-General playing nice with Putin? The Hill, 1. 11. 2024. Available at: https://thehill.com/opinion/international/4964768-why-is-the-un-sec-retary-general-playing-nice-with-putin/. Accessed on February 20, 2025.

NSPM (2023). Serbia, September 2023 – media, EU, BRICS, Russia, partnerships, society, politics. October 22, 2023. Available at: http://www.nspm.rs/istrazivanja-javnog-mn-jenja/srbija-septembar-2023-mediji-eu-briks-rusija-partnerstva-drustvo-politika.html. Accessed on February 20, 2025. [In Serbian]

NSPM (2024). Serbia, September 2024 – lithium and protests. September 17, 2024. Available at: http://www.nspm.rs/istrazivanja-javnog-mnjenja/srbija-septem-bar-2024 -%E2%80%93-litijum-i-protesti.html?alphabet=l. Accessed on February 21, 2025. [In Serbian]

Petrenko, I. (2024). Guterres-Putin meeting sparked condemnation; BRICS summit didn’t prioritize war in Ukraine. InsightNews. Available at: https://insightnews.media/guterres-putin-meeting-sparked-condemnation-brics-summit-didnt-prioritize-war-in-ukraine/. Accessed on February 19, 2025.

Popović, V. (2023). NTP Survey: For entering BRICS, 47 percent, for EU 35 percent, Russia as the most important partner, EU as the main commercial partner. Voice of America, July 11, 2023. Available at: https://www.glasamerike.net/a/balkan-istrazivanje-novi-treci-put-eu-briks-mediji-lideri/7174991.html. Accessed on February 19, 2025. [In Serbian]

Proroković, D. (2011). Kosovo: Inter-ethnic and Political Relations. Beograd: Geopolitika press. [In Serbian]

Proroković, D. (2024a). La Serbia tra UE e BRICS. Pluralia, 26. 9. 2024. Available at: https://pluralia.forumverona.com/a/la-serbia-tra-ue-e-brics/. Accessed on February 23, 2025. [In Italian]

Proroković, D. (2024b). A Thousand and one reason: Why is Putin’s invitation to BRICS Summit important? Radio Sputnik, 15. 9. 2024. Available at: https://sputnikportal.rs/20240915/hiljadu-i-jedan-razlog-zasto-je-vazan-putinov-poziv-srbiji-na-samit-briks-video-1177278694.html. Accessed on February 27, 2025.

Proroković, D. (2024c). The role of BRICS in establishing the balance of power in interna-tional relations. Srpska politička misao, 31 (84), 39–60. [In Serbian]

Putin, V. (2024). BRICS Plus/Outreach plenary session at the 16th BRICS Summit, 24. 10. 2024. Available at: https://brics-russia2024.ru/en/news/plenarnoe-zasedanie-xvi-sammita-briks-v-formate-autrich-briks-plyus/. Accessed on February 22, 2025.

Samardžić, S. (2008). Construction and Deconstruction of the State. Beograd: Filip Višnjić. [In Serbian]

Stojanović, M. (2024). The European Commission about lithium exploitation: EU wants a strategic partnership with Serbia about critical raw materials supply. European Western Balkans, June 18, 2024. Available at: https://europeanwesternbalkans.rs/evrop-ska-komisija-o-rudarenju-litijuma-eu-zeli-stratesko-partnerstvo-sa-srbijom-o-snad-bevanju-kriticnim-sirovinama/. Accessed on February 20, 2025. [In Serbian]

Stuehlen, C., Anderl, F. (2024). Transnational companies in environmental conflicts: Rio Tinto, anti-mining resistance in Serbia, and the contradictions of Europeanization, Zeitschrift für Friedens- und Konfliktforschung, 13, 243–268.

Velebit, V. (2024). What does the strategic energy agreement between Serbia and the USA bring. Politika, October 3, 2024. Available at: https://www.politika.rs/scc/clanak/635126/pogledi/sta-donosi-strateski-energetski-sporazum-izmedu-srbije-i-sad. Accessed on February 22, 2025. [In Serbian]

Objavljeno
2025/07/04
Broj časopisa
Rubrika
Pregledni naučni rad